İran ve İngiltere: Modern Basra Körfezi’nin Oluşumu

Kitap Hakkında:

İran’ın tarihindeki birçok olay İngiltere ile bağlantılıdır ve İngiliz-İran ilişkilerinin kökleri on yedinci yüzyıla kadar uzanmaktadır. Zaman içinde İngiltere bazı imtiyazlar yoluyla İran’daki konumunu sağlamlaştırdı. Bunların başında petrol imtiyazı geliyordu. İngiltere bunu korumak amacıyla sürekli olarak İran’la ilişkilerini güçlendirme arayışı içindeydi.

İran’ın İngiltere ve müttefikleri için önemi, 1950’li yıllarda arttı. Bu durum, İngiltere’nin İran’ı Batılı ittifaklara bağlama girişiminde açıkça ortaya çıkıyordu. İran’ın Bağdat Paktı’na girmesiyle de somut hale geldi. Bu şekilde İran ittifakın temel direklerinden biri haline geldi. İki ülke arasındaki ilişkilerde daha sonra meydana gelen gelişmeler, çeşitli alanlarda işbirliği şeklinde gerçekleşti.

Bu kitap, İran’ın 1814’te İngiltere ile bir savunma ittifakı anlaşması imzalamasından İran’ın bölgede İngiliz yönetimini endişelendiren bir devlet olarak ortaya çıkışına kadar tarihte kök salan İngiliz-İran ilişkilerine ışık tutmaya çalışmaktadır. Ayrıca İngiltere’nin İran İslam Devrimi konusundaki gerçek tutumunu tespit etmeyi amaçlamaktadır. Bu şekilde iki taraf arasındaki ikili ilişkilerin önemli özelliklerini ve İngiltere’nin özelde İran devrimi ve hükümetine ve genel olarak Arap Körfezi’ne yönelik tutumlarının doğasını tanımlamaya büyük katkı sunmaktadır.