Osmanlı Devleti’nde Kütüphaneler: Tarihsel Gelişimi, Yönetimi ve Organizasyonu

Bu kitap, ömrünün otuz yılını Osmanlı devlet arşivlerindeki mevcut tüm literatürü taramaya adayan seçkin Türk tarihçisi İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın emeklerinin çıktısıdır. Vakıflar Genel Müdürlüğü’nde neredeyse mevcut tüm vakıf resimlerini ve vakıf yönetmeliğini inceleyen Uzunçarşılı; çeşitli kütüphanelerde bazı vakıfların orijinal vakfiyelerinin varlığını tespit etmek amacıyla çalışmış, üç yüze yakın vakfiye belgesini incelemiştir. Osmanlı kütüphaneleri konusunda daha önce yapılmış müstakil bir çalışmanın bulunmaması kitabın önemini daha da artırmaktadır.

Bu kitap, Osmanlı toplumunun kütüphaneler oluşturmak ve faaliyetlerini düzenlemek amacıyla kurdukları vakıflara, bununla birlikte bilginin yayılması ve kitap kültürünü teşvik eden çabalarına ışık tutmaktadır. Belki de bu çalışma, Osmanlı tarihine dair “bilime hak ettiği değer verilmediği ve uzun tarihi boyunca bilimin yayılma araçlarının, çağın koşullarına uygun olarak yeterince anlaşılmadığı” düşüncesini bertaraf eder. Yankıları günümüze kadar varlığını sürdüren bu görüş, Osmanlı Devleti aleyhindeki bazı taraflı kaynaklara dayanmakta olup, Türkçe yazılmış kaynaklar dışında Osmanlı tarihinin doğru bir şekilde incelenmesinin imkansız olmasa da son derece zorlu bir iş olduğunu doğrulamaktadır.